Safety first

Door Kees Verweel | 3 april 2021

Kees Verweel (1963), actief sloeproeier sinds 1980. Woont met Silke aan de Oosterschelde in Kattendijke (Zeeland). Drie volwassen kinderen. Initiator en beheerder van www.sloeproeien.nl. Bij diverse verenigingen geroeid, eind 2019 medeoprichter van de nieuwe club Sloeproeien Zeeland waar we in de zesriemer Seelandia roeien. Lees alle bijdragen van Kees Verweel hier.


Afgelopen week weer veel met veiligheid op het (roei)water bezig geweest. Afgelopen maandag presenteerden we (online) aan een grote groep geïnteresseerde FSN-leden namens de veiligheidscommissie onze eerste resultaten en aanbevelingen.

Voor (roei)sloepen is een bekwame stuurman allesbepalend. De stuur heeft de verantwoording voor de veiligheid van het hele team en overige scheepvaart, en alleen zij of hij bepaalt! Tegelijk is de term bekwaam lastig te definiëren, want wanneer ben je bekwaam? Met een vaarbewijs op zak zonder enige stuurervaring gaat het waarschijnlijk niet goed komen. En veel stuurervaring zonder kennis van de vaarregels of de omgeving kan ook levensgevaarlijke situaties opleveren. En een stuur van de sloep moet ook nog eens goed kunnen manoeuvreren met de 6 tot 14 roei(st)ers in de boot. Zij of hij moet de sloep en het gedrag van de sloep bij wisselende weersomstandigheden goed kennen, en de roeiers moeten de roeicommando’s kunnen dromen, er vaak mee oefenen en ze zonder commentaar en blindelings opvolgen. Ik weet uit ervaring dat dit niet altijd zo gaat in de praktijk… Een stuur van een sloep moet dus van veel markten thuis zijn, en naast de theoretische kennis veel ervaring hebben. Er bestaat (nog) geen algemene cursus ‘stuur van een sloep’. Dit zal dan ook een van de aandachtspunten worden binnen de FSN-veiligheidscommissie de komende tijd! Diverse verenigingen zetten overigens zelf veel op papier, een mooi voorbeeld is het Handboek Sturen van RV De Mac!

Dinsdag kwam via NLroei het trieste nieuws over twee overleden roeiers in Des Moines (Iowa, USA). Het ijskoude water is hen waarschijnlijk fataal geworden nadat de boot was omgeslagen. Onderkoeling is volgens mij het meest onderschatte risico op en in het water. In koud water raak je zeer snel onderkoeld en verlies je vrij snel het bewustzijn. Zonder reddingsvest kan het dan snel fataal worden. Als sportduiker weet ik uit ervaring dat zelfs met het juiste duikpak, gemaakt voor koud water, je soms sneller afkoelt dan verwacht. Varen doe je samen heeft een informatieve folder gemaakt over onderkoeling, goed om te lezen en te delen met je team. En mocht er iemand overboord gaan, weet dan wat je moet doen, en vooral wat je dan juist niet moet doen!

Woensdag was het tijd voor mijn eerste (verplichte) cursus van Dutch Coastal Rowing. Ik ben lid  geworden van deze vereniging om roeiervaring op volle zee en open water op te doen, in aanloop naar mijn grote avontuur in 2023. Goed dat DCR zoveel aandacht geeft aan veiligheid! Iedere roeier dient deze basiscursus te hebben gevolgd, anders mag je niet mee de zee op. En een captain moet alle cursussen gevolgd hebben, top! Overigens geldt hier net als overal; de theorie kennen maakt je nog geen bekwame stuur, hier is veel praktijkervaring voor nodig. Maar het begint met bewustwording van gevaren bij alle leden, en dit pakt DCR zeer goed aan!

Donderdag ben ik me eens uitvoerig gaan verdiepen in de vele cursussen die verplicht zijn voordat je mag vertrekken voor de Talisker Whisky Atlantic Challenge. Dit zijn ze:

  • Royal Yachting Association (RYA) Essential Navigation & Seamanship,
  • RYA Sea Survival,
  • RYA First Aid at Sea,
  • Short Range Radio Licence, en
  • the Ocean Rowing Course certificate.

Veiligheid staat hier hoog in het vaandel, vooral omdat je dagen- en dagenlang zonder externe hulp op jezelf aangewezen bent, ook bij een calamiteit. Ik kijk nu al uit naar de vele cursussen, mede omdat dit voor mij leuke herinneringen oproept aan de relevante vakken en Pre-Sea trainingen op de zeevaartschool bijna 40 jaar geleden. Ik ben nieuwsgierig naar de verschillen met toen! En ik ben benieuwd of ik mijn kortegolfzender-certificaat uit 1985 nog ergens kan vinden 😊

De week was bijna om, toen we vrijdag wederom werden opgeschrikt door nieuws over een aanvaring, dit keer gelukkig zonder fatale afloop. Twee roeiboten kwamen met elkaar in botsing op de Delftse Schie, en naast botbreuken was hier ook sprake van onderkoeling. Het had zomaar slechter kunnen aflopen.

Na zo’n week besef ik weer dat veiligheid vaak wordt onderschat, en dat bewustwording van risico’s bij iedereen die het water op gaat veel narigheid kan voorkomen. We kunnen hier nooit genoeg aandacht aan geven binnen onze verenigingen en dit niet genoeg delen met elkaar! Roeien is prachtig, maar safety first!