Sloeproeien door de eeuwen heen

Door Kees Verweel | 3 oktober 2020

Kees Verweel (1963), actief sloeproeier sinds 1980. Woont met Silke aan de Oosterschelde in Kattendijke (Zeeland). Drie volwassen kinderen. Initiator en beheerder van www.sloeproeien.nl. Bij diverse verenigingen geroeid, eind 2019 medeoprichter van de nieuwe club Sloeproeien Zeeland waar we in de 6-riemer Seelandia roeien. Lees alle bijdragen van Kees Verweel hier.


Op de dag dat er eigenlijk 140 roeisloepen door de Amsterdamse grachten hadden moeten strijden, is het misschien aardig om de herkomst van de ‘sport’ sloeproeien te delen. Sloeproeien is verbonden met de Nederlandse geschiedenis. De VOC-schepen in de middeleeuwen hadden roeisloepen aan boord, die werden gebruikt voor transport van schip naar de wal, of voor het ‘uitroeien’ van de trossen waarmee afgemeerd werd. Eind 17e eeuw hadden de Nederlandse zeilende walvisvaarders sloepen mee om op de walvissen te jagen, deze snelle ‘whaleboat’ sloepen waren voorzien van een harpoen. De reddingssloep is ook al honderden jaren aanwezig op onze koopvaardij- en marineschepen. De marine had en heeft al jaren de statige houten B2- en latere polyester WR1-sloepen. In de havens werden honderden jaren lang jollen gebruikt door de ‘vletterlieden’. Vervoer van mensen of materialen, assistentie bij ankeren en aan- en afmeren, maar ook voor de haringvisserij werden de vletterlieden ingezet. Ook het loodswezen kent een rijke historie met sloepen. En langs onze kust waren roeireddingsboten gestationeerd. Kortom, sloeproeien kent een zeer rijke historie.

Waar sloepen waren, waren ook wedstrijden. Op zeevaartscholen ontstonden in de jaren ’50 sprintwedstrijden, en in de loop van de jaren kwamen er korte en lange prestatietochten bij in Nederland. Maar we zijn nu eenmaal competitief ingesteld, dus bij iedere tocht zijn er altijd genoeg teams die er een wedstrijd van maken. De 1e Harlingen-Terschelling race (met 2 sloepen) vond plaats in 1975, en in de jaren daarna volgden andere landelijke wedstrijden zoals de Grachtenrace Amsterdam en MPM. Inmiddels is de lijst wedstrijden uitgegroeid tot een imposante 30 stuks!

De diversiteit in sloepen maakte onderling vergelijken onmogelijk, en zo ontstond in 1991 de Federatie Sloeproeien Nederland (FSN). De FSN heeft een ‘handicap’systeem ontwikkeld zodat verschillende typen sloepen toch tegen elkaar kunnen strijden. Inmiddels zijn er zo’n 280 sloepen actief in het Nederlandse wedstrijdcircuit. De sport groeit nog steeds, jaarlijks komen er nog sloepen en teams bij. Oude sloepen die na ijverig restauratiewerk weer in de vaart komen, of nieuw gebouwde sloepen. Wil je kennismaken met deze geweldige sport, zoek dan een vereniging bij je in de buurt, en ga een keer mee trainen!

Zeeolifant in de oude haven van Delfzijl voor het oude internaatschip Bonaire, midden jaren ’50 | Foto via M.M. Jacobs, docent Energy & Maritime, Delfzijl