Door Feike Tibben | 5 april 2021
Feike Tibben is bestuurslid van de Koninklijke Nederlandse Roeibond, met als portefeuille sportontwikkeling. Lees alle bijdragen van Feike hier.
Ik had me deze week voorgenomen om door te gaan op een aantal bespiegelingen over verenigingen. Na een serietje over activering, cultuur en vrijwilligers zou deze week een stuk volgen over de clubkadercoach. Die houden jullie nog te goed.
Het ongeval op de Schie had prio. Achten van Laga en Proteus-Eretes knalden tussen Delft en Rotterdam bovenop elkaar, met de nodige schade, letsel en gedoe tot gevolg. Net als Kees Verweel een week had die in het teken stond van veiligheid, werd dat bij mij ongewild niet anders.
De afgelopen jaren is op papier de aandacht voor veiligheid toegenomen: Er is een KNRB-Commissie Veiligheid, in Zuid-Holland en oost-Nederland hebben roeiverenigingen veiligheidsconvenanten getekend, er is een mooie folder met regels voor veilig varen (vorig jaar nog maar weer eens uitgedeeld aan alle abonnementshouders van Roei!). Rijkswaterstaat heeft 10 gouden tips en de Stichting Waterrecreatie richt een landelijke werkgroep ‘gedrag en veiligheid’ op en nodigen ons uit eraan deel te nemen. Zoveel aandacht, zoveel organisatiekracht, zoveel goede tips, zoveel afspraken met handtekeningen er onder, dat moet wel goed gaan denk je… Helaas is de werkelijkheid weerbarstiger.. Het uitvoeren van elementaire veiligheidshandelingen lijkt voor roeiers soms ver weg.
We krijgen best veel meldingen van overheden en van beroepsschippers over roeiers die onhandige acties doen. Het aantal meldingen lijkt toe te nemen. En dat komt niet alleen omdat het drukker wordt op het water of omdat boten stomme dingen uithalen doen. Maar al te vaak wijst de beschuldigende vinger naar ons, roeiers. Deze week bijvoorbeeld een mail van Schipper Jan (hij wil niet in het nieuws, dus ik laat zijn achternaam achterwege). Hij schrijft ons:
’Het valt mij op dat roeiers zich vaak niet aan de regels houden. Bij bruggen wordt het onderdoorvaartlicht vaak genegeerd wat erg gevaarlijk kan zijn wanneer er een groot schip van de andere zijde een vrije doorvaart verwacht. Grote schepen zijn erg lastig snel tot stoppen te brengen.
Ook wanneer een brug bijna dicht is gaan roeiers al door de brug wat bij lage bruggen natuurlijk gevaarlijk is. Ook dan is het onderdoorvaartlicht nog gedoofd.
Hierbij is vaak ook de verlichting door de roeiers in de avond behoorlijk slecht verzorgd.
Ik verzoek u als KNRB hier aandacht aan te besteden zodat de roeiers niet alleen aan hun techniek werken maar zeker ook ALLE vaarregels kennen en hanteren. Snel thuiskomen is immers minder belangrijk dan heelhuids thuiskomen. Ik hoop dat u mijn mail niet beledigend opvat want dat zorgt meestal voor weerstand in plaats van begrip. Mijn bedoeling is echt om alleen maar om aandacht te vragen voor de matige wijze waar roeiers zich aan de regels houden.’
Wat er kan gebeuren laat dit filmpje van een situatie bij de Euvelgunnerbrug in Groningen zien (uit 2017, maar is nog net zo actueel)… het gaat net goed.
Een ander voorbeeld is deze inhaalactie op de Schie, drie weken geleden: een viertje denkt optimistisch het vrachtschip Shalom van schipper Rick in te halen. Een staaltje overschatting van eigen kunnen en schromelijke onderschatting van de risico’s (hoe groot is de dode hoek vóór het schip denk je..). Gelukkig breken ze op tijd de onbesuisde actie af.
Is dit om angst aan te jagen of dreigt dat we übervoorzichtig worden als roeibond? Wat mij betreft niet. Wat mij betreft dient het vooral om aan te geven dat het veiligheidsbewustzijn en het veilig handelen onder roeiers écht beter moet. Dat vind ik niet te veel gevraagd: Een beetje roeier kan tot 10 tellen, nou, dan kun je ook de tien tips van varen doe je samen en van Rijkswaterstaat uit je hoofd leren lijkt me. En als je als fietser of wandelaar zorgt dat je goed zichtbaar ben in het verkeer, dan doe je dat als roeier natuurlijk ook, zeker als je behoort tot de verenigingen die dat plechtig beloofd hebben.
Verenigingen zouden meer op het weten en toepassen van deze basale kennis moeten toezien. En dat is niet alleen vanwege mogelijke schade of letsel. In het begin van dit artikel heb ik het over schade, letsel en gedoe. Dat gedoe moeten we niet onderschatten. Werd vroeger een ongeluk misschien nog gezien als een kwestie tussen twee partijen die dat maar onderling moest oplossen, tegenwoordig worden dergelijke situaties steeds meer beoordeeld vanuit de verkeerswetgeving en komen politie en Openbaar Ministerie eraan te pas om de verwijtbaarheid en strafbaarheid te beoordelen. En tja… dergelijke juridische consequenties had je misschien nou net niet overzien toen je je clubgenoten een dienst wilde bewijzen door de stuurtouwtjes in handen te nemen.
Want wees eerlijk: welke roeier is zich ervan bewust dat de stuurman volgens het BPR:
- voor de hele boot verantwoordelijk is dat de verkeersregels worden nageleefd (artikel 1.02)
- en dat hij/zij ook ervoor moet zorgen dat ie écht de baas is in de boot (artikel 1.03)
- en hij/zij (artikel 1.04) alle noodzakelijke voorzorgsmaatregelen moet nemen om te voorkomen dat personen in gevaar komen, schade ontstaat of de veiligheid of het vlotte verloop van de scheepvaart in het geding komt?
Als je hier als stuurman niet aan voldoet kan het worden gezien als overtreding of erger, met alle consequenties die daaraan vastzitten. Om het maar wat concreter te maken: Wie checkt buienradar, of windy voor actueel weer. Wie kijkt op www.marinetraffic.com of er nog vrachtschepen onderweg zijn vóór ie gaat roeien? Wie kan het lijstje voorzorgsmaatregelen opdreunen? Wie oefent met de ploeg regelmatig de ‘bijzondere verrichtingen’?
Ik maak me zorgen om onze veiligheid. Op papier lijkt veel geregeld, maar ik zie teveel filmpjes, teveel signalen en teveel berichten van onhandige en ondeskundige acties van roeiers. Misschien is dit artikel een aanzet om je meer bewust te laten zijn van onze verantwoordelijkheid op het water.
Het is zo simpel: je hoeft maar tot tien te kunnen tellen, maar het is oh zo belangrijk om dat dan ook echt te dóen. Steeds weer, iedere keer. Voor de zekerheid. Voor je veiligheid.
Wordt vervolgd